सन् २००० पछि कश्मीरका सर्वसाधारणमाथि भएको सबैभन्दा घातक आक्रम;णमा बन्दुक;धारीहरूले पर्यटकहरूमाथि गोली चलाएर कम्तीमा २६ जनाको हत्;या गरेको एक दिनपछि बुधबार कश्मीरमा भारतीय सुरक्षा बलले ठुलो खोजी अभियान सञ्चालन गरेको छ ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले ‘जघन्य कार्य’ को निन्दा गर्नुभयो र आक्रमणकारीहरूलाई ‘न्यायको कठघरामा ल्याउने’ वाचा गर्नुभयो ।
बुधबार बिहान भारत फर्कनका लागि साउदी अरबको राजकीय भ्रमण छोट्याउनुभएका मोदीले आफ्नो आगमनमा तुरुन्तै शीर्ष सुरक्षा अधिकारीहरूसँग भेट गर्नुभएको एक सरकारी अधिकारीले बताए ।
कुनै आधिकारिक सङ्ख्या जारी गरिएको छैन तर सुरक्षा स्रोतहरूले एएफपीलाई बताएअनुसार मङ्गलबार दिउँसो बन्दुकधारीहरूले लोकप्रिय पर्यटकीय स्थलमा जङ्गलबाट बाहिर निस्केर स्वचालित गो;ली हानेर आगन्तुकहरूको भिडलाई उत्तेजित गर्दा कम्तीमा २६ जनाको मृत्;यु भएको थियो ।
जम्मू र कश्मीरका मुख्यमन्त्री उमर अब्दुल्लाहले उक्त आक्रमण ‘हालैका वर्षहरूमा नागरिकहरूमाथि गरेको कुनै पनि आक्रम;णभन्दा धेरै ठुलो’ भएको बताउनुभयो ।
कुनै पनि समूहले जिम्मेवारी लिएको छैन तर मुस्लिम बहुल क्षेत्रमा विद्रोहीहरूले सन् १९८९ देखि विद्रोह गरेका छन् ।
उनीहरू स्वतन्त्रता वा पाकिस्तानसँग विलय चाहन्छन् । पाकिस्तानले काश्मीर क्षेत्रको सानो भाग नियन्त्रण गर्छ र भारत जस्तै यसलाई पूर्ण रूपमा आफ्नो दाबी गर्छ ।
घृणित कार्य
“हाम्रा आगन्तुकहरूमाथि भएको यो आक्रमण घृणित छ”, आक्रमणपछि अब्दुल्लाहले एक विज्ञप्तिमा भन्नुभयो, “यस आक्रमणका अपराधीहरू पशु हुन्, अमानवीय र तिरस्कार योग्य छन् ।”
श्रीनगरको प्रमुख सहरबाट करिब ९० किलोमिटर (५५ माइल) टाढा सडकमार्फत् गर्मीमा पर्यटकहरूका लागि लोकप्रिय स्थल पहलगाममा आक्र;मण स्थल नजिकै एएफपी पत्रकारहरूले सुरक्षा बलको भारी तैनाथी भएको रिपोर्ट गरेका छन् ।
“आक्रमणकारीहरूलाई न्यायमा ल्याउने सबै प्रयासहरू केन्द्रित गर्दै खोजी अभियान हाल जारी छ”, भारतीय सेनाले एक विज्ञप्तिमा भन्यो ।
एउटा छुट्टै घटनामा बारामुलामा सेनाले बुधबार बन्दु;कधारीहरूसँग ‘भारी गोली हानाहान’ भएको रिपोर्ट गरेको छ । सेनाले बन्दुक;धारीहरू पाकिस्तानबाट विवादित सीमा पार गर्ने ‘घुसपैठको प्रयास’ को हिस्सा भएको बताएको छ ।
“दुई आतङ्क;वादी मारिएका छन्”, सेनाले भन्यो ।
पहलगाममा एक जना टुर गाइडले एएफपीलाई उनी गोलीको आवाज सुनेर घटनास्थलमा पुगेको र केही घाइतेलाई घोडामा चढाएर लगेको बताए ।
एउटा मात्र नाम बताउने वाहिदले धेरै पुरुष भुइँमा मृ;त अवस्थामा परेको देखेको बताए भने नाम नछाप्न अनुरोध गर्ने एकजना प्रत्यक्षदर्शीले आक्रम;णकारीहरूले ‘स्पष्ट रूपमा महिलालाई छाडेको’ बताए ।
मोदीले नयाँदिल्लीमा अमेरिकी उपराष्ट्रपति जेडी भान्सलाई भेटेको एक दिनपछि यो हत्या;काण्ड भएको हो ।
“उनीहरूको दुष्ट एजेन्डा कहिल्यै सफल हुने छैन । आतङ्कवादविरुद्ध लड्ने हाम्रो सङ्कल्प अडिग छ र यो अझै बलियो हुनेछ”, मोदीले आक्र;मण लगत्तै एक वक्तव्यमा भन्नुभयो ।
नागरिकहरूमाथि हालसम्मको सबैभन्दा घातक आक्रमण सन् २००० मार्चमा भएको थियो । उक्त आक्रमणमा ३६ भारतीय मारिएका थिए । त्यो आक्रमण अमेरिकी राष्ट्रपति बिल क्लिन्टनको भ्रमणको पूर्वसन्ध्यामा भएको थियो ।
जघन्य
मङ्गलबारको हत्याकाण्डले विश्वव्यापी आक्रो;श निम्त्याएको छ ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मोदीलाई ‘यस जघन्य आक्रमणका अपराधीहरूलाई न्यायको कठघरामा ल्याउन भारतलाई तत्काल पूर्ण समर्थन’ को प्रस्ताव राख्नुभयो ।
आक्रमणको निन्दा गर्ने र समर्थन गर्ने विदेशी नेताहरूमध्ये युरोपेली सङ्घकी प्रमुख उर्सुला भोन डेर लेयनले ‘युरोप तपाईँको साथमा उभिने’ वाचा गर्नुभयो ।
भारतमा अनुमानित पाँच लाख सैनिक स्थायी रूपमा यस क्षेत्रमा तैनाथ छन् तर सन् २०१९ मा मोदीको सरकारले काश्मीरको सीमित स्वायत्तता खारेज गरेपछि लडा;इँ कम भएको छ ।
हालका वर्षहरूमा अधिकारीहरूले जाडोमा स्किइङका लागि र भारतका अन्य ठाउँमा गर्मीको गर्मीबाट बच्नका लागि यस पहाडी क्षेत्रलाई छुट्टी गन्तव्यका रूपमा बढावा दिएका छन् ।
सन् २०२४ मा करिब ३५ लाख पर्यटकले काश्मीर भ्रमण गरेका थिए । तीमध्ये अधिकांश स्वदेशी पर्यटक थिए ।
डराएका पर्यटकहरू घर फर्कन चाहेकाले एयर इन्डियाले बुधबार श्रीनगरबाट दुई अतिरिक्त उडान थप्ने बताएको छ ।
हालका वर्षहरूमा भएको सबैभन्दा खराब आक्रमण सन् २०१९ फेब्रुअरीमा पुलवामामा भएको थियो । उक्त आक्रमणमा विद्रोहीहरूले विस्फोटकले भरिएको कार उडाएर प्रहरी काफिलामा ठोक्काउँदा ४० जनाको मृत्;यु र कम्तीमा ३५ अन्य घाइ;ते भएका थिए ।
विश्लेषक माइकल कुगेलमनले यस आक्र;मणले ‘भारत र पाकिस्तानबिच नयाँ सङ्कटको धेरै गम्भी;र जोखिम उत्पन्न गरेको र सम्भवतः सन् २०१९ मा भएको छोटो सैन्य सङ्घर्षपछि सङ्कटको सबैभन्दा गम्भी;र जोखिम हो’ भनी तर्क गर्नुभएको छ ।
भारतले नियमित रूपमा पाकिस्तानलाई विद्रोहको पछाडि रहेका बन्दुक;धारीहरूलाई समर्थन गरेको आरोप लगाउने गरेको छ ।
इस्लामाबादले उक्त आरोपलाई अस्वीकार गर्दै काश्मीरको आत्मनिर्णयको सङ्घर्षलाई मात्र समर्थन गरेको दाबी गरेको छ ।
बाँचेका व्यक्तिहरूले बन्दुक;धारीहरूले पुरुषहरूलाई लक्षित गरेको र केहीलाई नजिकैबाट गोली हानेको बताएका छन् ।
पर्यटकहरूले प्रकृतिको शान्तिको आनन्द लिइरहेको स्थानमा युनिफर्म लगाएका पुरुषहरू वरपरको जङ्गलबाट घाँसमा निस्किएको बाँचेकी एक महिलाले बताएको द इन्डियन एक्सप्रेस अखबारले जनाएको छ ।
बाँचेका व्यक्तिहरूले उनीहरू प्रहरी भनेर सोचेको बताए । “उनीहरू त्यहाँ कम्तीमा २० मिनेटसम्म थिए, निर्भय भएर, वरिपरि घुमिरहेका र गोली चलाइरहेका थिए”, पत्रिकाले बचेकालाई उद्धृत गर्दै भन्यो, “यो अनन्तकाल जस्तो लाग्यो ।”
x
